Meer regenwater benutten dankzij slim gestuurde bufferbekkens

Vlaanderen droogt uit, samen met de regenwaterputten. Met het innovatieve AqtiRain stuurt Aquafin grote regenwaterbuffers slim aan om hergebruik te maximaliseren. Met een kleine ingreep kan de bestaande infrastructuur snel meer rendement opleveren. Dat zien we vandaag al aan de waterstand in een regenwaterbufferbekken in Mechelen. Op termijn kan Vlaanderen bij droogte zo bijna 1.000 extra olympische zwembaden aan water voorzien.

Regenwaterputten en bufferbekkens zijn onmisbare schakels in de strijd tegen droogte. Met AqtiRain – een combinatie van sensoren, pompen, schuiven en sturingsalgoritmes – wil Aquafin een faciliterende rol spelen in een slimmer en duurzamer waterbeheer voor Vlaanderen. De beschikbare capaciteit van de bestaande infrastructuur is namelijk aanzienlijk. “Een bufferbekken heeft een gemiddeld volume van 6.000 kubieke meter”, zegt Maarten Raemdonck, manager Innovatie bij Aquafin. “Als we daar de gemiddelde neerslag van 1 jaar op loslaten, dan kan zo’n slim gestuurd bufferbekken 35.000 kubieke meter per jaar aan regenwater vasthouden voor gebruik.” Volgens ruwe berekeningen en simulaties van Aquafin komen 75 bufferbekkens verspreid over Vlaanderen vandaag in aanmerking voor een slimme sturing, samen goed voor maar liefst 2.250.000 kubieke meter regenwater per jaar, of bijna 1.000 olympische zwembaden. “Dat enorme potentieel mogen we niet verloren laten gaan”, aldus Maarten.

Een gewoon bufferbekken vangt regenwater tijdelijk op om de riolering of de waterloop te ontlasten bij zware regenval. Met de nadruk op tijdelijk, want normaal stroomt het regenwater via een kleinere opening in het bekken rechtstreeks naar een nabijgelegen waterloop. Door een schuif voor de opening te plaatsen en aan te sturen op basis van neerslagvoorspellingen, kunnen we in droge periode het regenwater in het bekken vasthouden voor (her)gebruik. Is er zware regen op komst? Dan opent de schuif, zodat er tijdig voldoende buffercapaciteit wordt vrijgemaakt om de buien op te vangen en wateroverlast op straat te vermijden. Met een slimme sturing vloeit het regenwater dus niet meer zomaar weg naar de waterloop, maar kan het maximaal worden ingezet voor hergebruik.

Extra waterbron voor gemeentediensten, landbouw en bedrijven

De eerste aangepaste bekkens leveren vandaag al waterwinst op. Zowel in Kraainem (Blue Deal-project) als in Mechelen (Europees project B-WaterSmart*) werd de sturing succesvol uitgerold. Het ondergrondse bufferbekken in Kraainem kan in totaal 367 kubieke meter regenwater bufferen. In een situatie zonder slimme sturing zou het bekken snel volledig leeg staan door de trage, maar constante afvoer naar de waterloop. Tot enkele dagen geleden stond er – ondanks de droogte, maar mét slimme sturing – nog steeds 200 kubieke meter regenwater in het bekken. Water dat hergebruikt wordt door de gemeentediensten en een plaatselijke voetbalploeg voor de irrigatie van haar velden. “In Mechelen zien we een gelijkaardig verhaal”, weet Maarten. “In het slim gestuurde bufferbekken staat vandaag nog 600 kubieke meter regenwater, 60% van de totale, aanstuurbare capaciteit. Een extra waterbron voor landbouwers uit de buurt.”

Stappen voor afnemers

Een brede uitrol van AqtiRain is eenvoudig te realiseren. Het voordeel van het systeem is dat de slimme sturing met beperkte ingrepen ook kan worden toegepast op bestaande infrastructuur. “Heel wat steden, gemeenten of bedrijven hebben vaak al bufferbekkens. Als je hier een schuif, sensoren en een sturing op loslaat, kan je behalve water bufferen, ook water aanbieden voor hergebruik, zonder het risico op wateroverlast te vergroten. Zo verhoog je dus het rendement van je investering”, zegt Maarten.

Op www.aquamarkt.be staat een overzicht van bufferbekkens met een hoog potentieel die vandaag in aanmerking komen voor een slimme sturing. Potentiële afnemers kunnen hier in één oogopslag zien of er in hun buurt mogelijkheden zijn. Afhankelijk van verschillende factoren neemt de installatie van een slimme sturing enkele maanden tot een jaar in beslag.

Drink- en grondwater langer vrijwaren

Regenwater opvangen én vasthouden wanneer het valt, klinkt logisch, maar is het vandaag dus niet. “Om ons watersysteem robuust te maken voor de toekomst, hebben we nood aan structurele oplossingen voor droogte, wateroverlast en waterkwaliteit”, zegt Marjolein Weemaes, directeur Business Development & Innovatie. “Meer én slimmer inzetten op alternatieve waterbronnen voor hergebruik zorgt ervoor dat we schaars drink- en grondwater langer kunnen vrijwaren, en zo beter bestand zijn tegen periodes van droogte.”

Spaarzaam en verstandig omgaan met water is ook een boodschap waar Vlaams Minister van Omgeving en Landbouw Jo Brouns op hamert: “Structurele en innovatieve oplossingen, zoals slim gestuurde bufferbekkens, dragen bij om Vlaanderen meer weerbaar te maken tegen droogte en wateroverlast.”

^{*Het bufferbekken in Mechelen is een samenwerking tussen Stad Mechelen, VITO, het Proefstation voor de Groententeelt & Aquafin. Aquafin is verantwoordelijk voor de slimme sturing.}

Einde persbericht

Interview/beelden op aanvraag

Wij stellen via dit persbericht een aantal beelden ter beschikking die u mag gebruiken mits vermelding ‘copyright Aquafin’. U bent na afspraak ook welkom aan het slim gestuurd bufferbekken in Mechelen voor een interview met Maarten Raemdonck (manager Innovatie Aquafin) en/of beeldopnames. Contacteer ons perscontact Floor Stoffelen (contactgegevens zie verder) voor verdere afspraken.

^{Over Aquafin}

^{Aquafin zorgt in Vlaanderen voor waterzuivering en zoekt ruimte om plaats te geven aan water. We bouwen en beheren daarvoor een netwerk van infiltratie- en bufferelementen, riolen en zuiveringsinstallaties. Dankzij onze slimme infrastructuur versterken we de klimaatrobuustheid van onze regio en dragen we bij tot een aangename en gezonde leefomgeving voor mens en natuur in Vlaanderen. Naast onze eigen uitgebreide kennis en ervaring, kunnen we daarvoor ook rekenen op een uitgebreid netwerk van technische partners. Aquafin is daarom een betrouwbare end-tot-end partner voor steden en gemeenten in het toekomstgericht inrichten van de publieke ruimte.}

^{Wij geloven dat zorgvuldig omgaan met water en grondstoffen essentieel is voor onze toekomst. Daarom helpen we niet alleen om de waterkringloop intact te houden, maar streven we er ook naar om onze eigen werking vanuit duurzame principes op te bouwen. Zo optimaliseren we het volle potentieel van iedere druppel water voor ons allemaal.}