Gezuiverd afvalwater opnieuw gebruiken? Vooral een psychologische drempel!
Sluiten van de waterkringloop als adapatiemaatregel voor klimaatverandering met lange droogteperiodes
Vlaanderen is nu al wekenlang in de ban van extreem droog weer. Een nachtmerrie voor landbouwers en stilaan beginnen ook vragen te rijzen rond de drinkwatervoorziening. Wordt het niet stilaan tijd om onze vooroordelen over hergebruik van gezuiverd afvalwater te laten varen?
Vlaanderen is terecht bezorgd om een nijpend watertekort. We behoren tot de meest waterstressgevoelige gebieden in Europa, onder meer door een hoge bevolkingsdichtheid en een dramatisch lage stand van de grondwatertafel in sommige regio’s. Nochtans zitten we bovenop een belangrijke potentiële waterbron die kan helpen om dat tekort op te vangen. Jaarlijks zuivert Aquafin in zijn meer dan 300 rioolwaterzuiveringsinstallaties maar liefst bijna één miljard kubieke meter huishoudelijk afvalwater. Na een mechanische en biologische behandeling voldoet dat water aan de strenge Europese en Vlaamse richtlijnen. Het gezuiverde afvalwater heeft daardoor een kwaliteit die voldoet om te lozen in oppervlaktewater. Maar het is ook perfect geschikt voor toepassingen die geen drinkwaterkwaliteit vereisen.
Overeenkomst voor afname
Bedrijven kunnen een overeenkomst afsluiten met Aquafin voor de levering van gezuiverd afvalwater. Contractueel mag het dan gebruikt worden voor allerlei toepassingen met enkele uitzonderingen voor menselijke consumptie en gebruik (bv. douches).
Op de foto is te zien hoe EcoWerf in Leuven de biofilters in de composteerinstallatie bevochtigd worden met gezuiverd afvalwater van de naastgelegen zuiveringsinstallatie van Aquafin. Tot vorig jaar gebruikte het bedrijf hiervoor drinkwater, zo'n 6.000 m³ per jaar.
Gezuiverd afvalwater kan overigens verder gezuiverd worden tot eender welke gewenste kwaliteit. Sommige bedrijven gebruiken het als koel- of proceswater en zo’n 25 ruimfirma’s reinigen er vandaag hun tankwagens mee. Ook doorgedreven zuivering tot drinkwater is perfect mogelijk en gebeurt vandaag al door de Intercommunale Waterleidingsmaatschappij van Veurne-Ambacht in Koksijde.
Lozing in poldergrachten
Voor 5 van zijn rioolwaterzuiveringsinstallaties heeft Aquafin in de milieuvergunning de toestemming om het gezuiverde afvalwater te lozen in een poldergracht of –kanaal als het polderbestuur daar om vraagt. De installaties in Heist, Oostende, Brugge, Wulpen en Temse lozen dat zogenoemde effluent normaal in een grote rivier of kanaal maar bij langdurige droogte kan dat lozingspunt tijdelijk verplaatst worden zodat landbouwers in de poldergebieden het gezuiverde afvalwater kunnen gebruiken om er hun akkers mee te besproeien. Zo’n toestemming in de milieuvergunning kan Aquafin ook voor andere rioolwaterzuiveringsinstallaties aanvragen als er vraag naar is vanuit de landbouw.
Psychologische barrière
In heel wat zuiderse landen die frequent geconfronteerd worden met lange droogteperiodes wordt gezuiverd afvalwater probleemloos ingezet voor irrigatie. Europa werkt momenteel aan een regelgeving die bepaalt waaraan het water moet voldoen om er gewassen mee te besproeien. Dit zal helpen om van de terughoudendheid af te geraken, die er vandaag nog vaak is ten aanzien het hergebruiken van gezuiverd afvalwater. Ook in Vlaanderen moet er vaak nog een psychologische barrière overwonnen worden. Nochtans kan door (selectief) hergebruik van gezuiverd afvalwater de waterkringloop gedeeltelijk worden gesloten en is het zo een prima adaptatiemaatregel in het kader van de klimaatverandering.
