Gezuiverd afvalwater als oplossing in strijd tegen droogte

Net als in juni 2017 maakt Vlaanderen opnieuw een extreme droogte mee. Burgers worden opgeroepen om spaarzaam om te gaan met leidingwater maar ook de landbouw kreunt onder de hitte. Vlaanderen is terecht bezorgd om een nijpend watertekort. We behoren tot de meest waterstressgevoelige gebieden in Europa, onder meer door een hoge bevolkingsdichtheid en een dramatisch lage stand van de grondwatertafel in sommige regio’s. Nochtans zitten we bovenop een belangrijke potentiële waterbron die kan helpen om dat tekort op te vangen.

Aquafin verzamelt het afvalwater van douches, toiletten, wasmachines, … vanuit de gemeentelijke riolen en transporteert het naar één van zijn 300 zuiveringsinstallaties. Jaarlijks wordt liefst bijna één miljard kubieke meter huishoudelijk afvalwater gezuiverd. Na een mechanische en biologische behandeling voldoet dat water aan de strenge Europese en Vlaamse richtlijnen. Het gezuiverde afvalwater – ook effluent genoemd - heeft daardoor een kwaliteit die voldoet om te lozen in beken en rivieren. Maar het is ook perfect geschikt voor toepassingen die geen drinkwaterkwaliteit vereisen.

Overeenkomst voor afname

In een 35-tal waterzuiveringsinstallaties kunnen bedrijven die daarvoor een contract afsloten met Aquafin, voor een forfaitaire vergoeding gezuiverd afvalwater ophalen. Van al deze installaties werd het minimum debiet van de beken bekeken zodat er zeker genoeg effluent naar de waterloop wordt geloosd om het ecologisch evenwicht te bewaren.

Contractueel mag het dan gebruikt worden voor allerlei toepassingen met enkele uitzonderingen voor menselijke consumptie en sanitaire toepassingen (bv. douches). Vorig jaar besproeide voetbalclub Cercle Brugge bijvoorbeeld zijn oefenvelden met gezuiverd afvalwater. Ook gemeentebesturen nemen effluent af om hun plantsoenen te besproeien en ook de landbouw is vragende partij. Zij irrigeren er de akkers mee, maar mogen niet rechtstreeks op groenten en fruit sproeien.

Gezuiverd afvalwater kan overigens verder gezuiverd worden tot eender welke gewenste kwaliteit. Sommige bedrijven gebruiken het als koel- of proceswater en zo’n 25 ruimfirma’s reinigen er vandaag hun tankwagens mee. Ook doorgedreven zuivering tot drinkwater is perfect mogelijk en gebeurt vandaag al door de Intercommunale Waterleidingsmaatschappij van Veurne-Ambacht in Koksijde.

Lozing in poldergrachten

Voor vijf van zijn rioolwaterzuiveringsinstallaties heeft Aquafin in de milieuvergunning de toestemming om het gezuiverde afvalwater te lozen in een poldergracht of –kanaal als het polderbestuur daar om vraagt. De installaties in Heist, Oostende, Brugge, Wulpen en Temse lozen dat zogenoemde effluent normaal in een grote rivier of kanaal maar bij langdurige droogte kan dat lozingspunt tijdelijk verplaatst worden zodat landbouwers in de poldergebieden het gezuiverde afvalwater kunnen gebruiken om er hun akkers mee te besproeien. Zo’n toestemming in de milieuvergunning kan Aquafin ook voor andere rioolwaterzuiveringsinstallaties aanvragen als er vraag naar is vanuit de landbouw.

Noodhulp met soepele contracten

Met soepele contracten die onmiddellijk kunnen ingaan, levert Aquafin maximale inspanningen om bedrijven tijdens de droogte uit de nood te helpen. Danny Baeten, directeur Business Development & Innovatie:  “We springen bij waar we kunnen op dit moment, maar een meer structureel kader omtrent waterhergebruik, waarbij gezuiverd afvalwater volgens ons een essentiële rol kan spelen, zou beter zijn. Als het gebruik van gezuiverd afvalwater vanzelfsprekend zou zijn, met of zonder extra zuiveringsstap afhankelijk van de toepassing, kunnen we de beschikbare watervoorraden optimaliseren. Door (selectief) hergebruik van gezuiverd afvalwater kan de waterkringloop gedeeltelijk worden gesloten en is het zo een prima adaptatiemaatregel in het kader van de klimaatverandering.”